فروش مال غیر و مجازات مجرم آن
جرم فروش مال غیر چیست ؟
اگر کسی بدون اطلاع و اجازه مالک، مال دیگری را منتقل کند، این عمل را “فروش مال غیر” می‌نامند.
فروش مال غیر، به قصد دست یابی به منفعت و ضرر برای مالک، انجام می‌شود. این عمل با جنبه‌های حقوقی و کیفری همراه است و به عنوان یک جرم شناخته می‌شود.
مجازات جرم فروش مال غیر ؟
در خصوص مجازات این جرم، باید گفت که طبق قانون مندرج در مورد انتقال مال غیر، انتقال‌دهنده به عنوان یک کلاهبردار محکوم می‌شود. به عبارت دیگر، فروش مال غیر در حکم کلاهبرداری قرار دارد.
مفهوم فروش مال غیر چیست؟
فروش مال غیر (یا انتقال مال غیر) به معنای انتقال غیرقانونی و غیرمجاز هر نوع مالی است که به شخص دیگری تعلق دارد.
این اقدام می‌تواند به دو صورت عینی و یا منفعتی انجام شود و توسط افراد حقیقی یا حقوقی با سوءنیت و با سبقت تصمیم و تمهید مقدمات قبلی، از طریق قراردادها و معاملات صورت می‌گیرد.
هدف از این عمل، به دست آوردن منافع مالی نامشروع است که با نقض قوانین و مقررات حقوقی صورت می‌گیرد.
به عنوان مثال، فروش یا انتقال مالکیت یک خودروی مسروقه یا انتقال مالکیت یک ملک بدون رعایت شرایط و قوانین قانونی، به عنوان فروش مال غیر شناخته می‌شود. این عمل به عنوان یک جرم شناخته می‌شود و با مجازات قانونی همراه است.
تعریف جرم فروش مال غیر در قانون
در ماده یک قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر، تعریفی از انتقال مال غیر ارائه شده است.
به طور مشخص، هر شخصی که با داشتن اطلاع و آگاهی از اینکه مالی که به دیگری منتقل می‌کند، مال غیر قانونی است، به هر شکلی (عینی یا منفعتی) بدون مجوز قانونی، آن مال را به دیگری منتقل کند، به عنوان یک کلاهبردار شناخته می‌شود.
همچنین، اگر انتقال‌گیرنده در حین معامله، از عدم مالکیت انتقال‌دهنده آگاه باشد، نیز مشمول مجازات راجع به انتقال مال غیر قرار می‌گیرد.
بنابراین، مجازات راجع به انتقال مال غیر، شامل هر دو طرف معامله (انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده) است و به دلیل نقض قوانین و مقررات حقوقی، جزء جرایم شناخته می‌شود. در این مقوله، انتقال مالکیت بدون رعایت شرایط و قوانین قانونی، به عنوان یکی از نمونه‌های فروش مال غیر شناخته می‌شود.
تفاوت فروش مال غیر با معامله فضولی
درست است که فروش مال غیر و معامله فضولی از نظر حقوقی تفاوت دارند.
در فروش مال غیر، فردی که مالکیت قانونی مال را ندارد، به دیگری مال را به صورت نامشروع و غیرمجاز منتقل می‌کند. در این مورد، فروشنده مال را به عنوان مال خود معرفی نمی‌کند و ادعای مالکیت را دارد.
اما در معامله فضولی، فردی که مال را به فروش می‌رساند، مالکیت آن را ندارد و تنها به صورت فضولی ادعای فروش آن را می‌کند. در اینجا، فروشنده به عنوان مالک معرفی نمی‌شود و فقط یک معامله فضولی صورت می‌گیرد.
بنابراین، در فروش مال غیر، فروشنده مال را به صورت نامشروع به دیگری منتقل می‌کند، در حالی که در معامله فضولی، فروشنده به دیگری مال را به صورت نامشروع معرفی می‌کند. این دو مسئله از نظر حقوقی و قانونی متفاوت هستند و در صورت نقض قوانین و مقررات، هر دو به عنوان جرم شناخته می‌شوند.
لیست 10 تایی از بهترین وکلای شهر رشت و گیلان
ارکان جرم فروش مال غیر
برای تحقق جرم فروش مال غیر، سه رکن قانونی، مادی و معنوی لازم و ضروری هستند که به شرح زیر است:
رکن قانونی:
رکن قانونی فروش مال غیر، به این معناست که برای تحقق جرم فروش مال غیر، لازم است که قانونگذار آن را به عنوان یک جرم شناخته و مجازاتی برای آن تعیین کرده باشد. ماده 2 قانون مجازات اسلامی، به اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها پرداخته و بیان می‌کند که تا زمانی که قانونگذار عملی را به عنوان یک جرم تشخیص ندهد، فرد مرتکب قابل مجازات نیست. در خصوص فروش مال غیر، قانون مجازات اسلامی، این عمل را به عنوان یک جرم شناخته و رکن قانونی آن را تأیید کرده است.
این به این معناست که هرگونه فروش یا انتقال مال غیر به دیگری، بدون مجوز قانونی، به عنوان یک جرم شناخته می‌شود و با مجازات قانونی همراه است. قانون مجازات اسلامی برای این جرم، مجازات کلاهبرداری را تعیین کرده است.
بنابراین، رکن قانونی فروش مال غیر، قانونی بودن این عمل به عنوان یک جرم است که تحت قوانین و مقررات حقوقی مجازات می‌شود.
رکن مادی:
این رکن به نحوی نشان می‌دهد که فعل مرتکب باید به شکل قابل توجهی واقعی باشد.
در مورد فروش مال غیر، این به معنای انتقال مال غیر به دیگری با سوءنیت و با سبقت تصمیم و تمهید مقدمات قبلی است.در حقیقت رکن مادی فروش مال غیر، شامل نمود و ظهور بیرونی و خارجی جرم است.
برای تحقق جرم فروش مال غیر، نیاز به انجام فعل مادی مثبتی است که شامل انتقال مال مورد نظر به دیگری است. این انتقال می‌تواند از طریق بیع، هبه یا صلح به وقوع بپیوندد.
در اینجا، مهمترین نکته این است که فعل مادی انتقال مال، به هر شکلی که باشد، رخ دهد، حتی اگر شرایط اصلی صحت معامله برقرار نباشد و یا قبض و اقباضی صورت نگیرد.
بنابراین، رکن مادی فروش مال غیر، شامل انجام فعل مادی انتقال مال مورد نظر به دیگری است که به هر شکلی که باشد، به صورت نمود و ظهور بیرونی و خارجی جرم رخ می‌دهد.
رکن معنوی:
این رکن نشان می‌دهد که فعل مرتکب باید با شرایط و عواملی که جرم را تشدید می‌کنند، همراه باشد. در مورد فروش مال غیر، به شرایطی مانند سوءنیت و سبقت تصمیم و تمهید مقدمات قبلی اشاره دارد.
بنابراین، برای تحقق جرم فروش مال غیر، باید این سه رکن قانونی، مادی و معنوی را احراز کرد و در صورت عدم احراز هر یک از آنها، وقوع جرم منتفی می‌شود.
رکن معنوی فروش مال غیر، شامل جنبه درونی و معنوی جرم است که نمود و ظهور بیرونی ندارد.
این رکن به نیت مرتکب در انجام انتقال مال غیر بستگی دارد و دارای دو رکن سوءنیت عام و خاص است:
الف) سوء نیت عام، به معنای این است که مرتکب با آگاهی کامل و عمدتاً فعل مادی را انجام می‌دهد.
ب) سوء نیت خاص، به معنای این است که مرتکب قصد ورود ضرر به مالک را دارد و در واقع، قصد نتیجه را دارد.
بنابراین، رکن معنوی فروش مال غیر، شامل سوءنیت عام و خاص مرتکب در انجام انتقال مال غیر است که بر اساس نیت و آگاهی کامل او در این فعل، شناسایی می‌شود.
اشخاص معامل یا متعامل در جرم فروش مال غیر
فروش مال غیر به شکل معامله، باعث انتقال عین مال یا منفعت به دست آمده از آن می شود. در اینجا، انتقال دهنده این معامله به عنوان معامل یا متعامل شناخته می شود و در هر دو حالت، شخص مرتکب جرم محسوب می شود.
شخص معامل ممکن است عین مال غیر را یا حتی منافع مال غیر را به دیگری واگذار کند، اما نکته مهم این است که این کار بدون مجوز قانونی و اجازه مالک انجام شده است.
شرایط انتقال مال غیر
برای تحقق جرم انتقال مال غیر و جرم انجام گرفته، باید انتقال صورت گرفته و برخی شرایط ذیل نیز برآورده شود:
1- معامل دارای سوءنیت عام باشد؛ به این معنا که مرتکب با آگاهی کامل و عمدتاً فعل انتقال مال غیر را انجام دهد.
2- آنچه انتقال دهنده به دیگری منتقل می‌کند، عین یا منفعت مال باشد.
3- مرتکب معامل مال غیر را به عنوان مال خود معرفی کند و قصد ورود ضرر به مالک را داشته باشد.
بنابراین، برای تحقق جرم انتقال مال غیر، انتقال مال غیر باید به همراه حداقل یکی از شرایط فوق و به عنوان عمدی صورت گیرد تا جرم جریمه پذیر باشد.
جرم انتقال مال غیر در اموال مشاع
فروش مال غیر در اموال مشاع به این صورت است که در اموال مشاع، مالک مشاع به غیر از سهم خود، سهم سایر شرکا را بدون اجازه آنها منتقل کند. در این صورت، جرم انتقال مال غیر محقق می‌شود، زیرا مال دیگری منتقل شده است.
در برخی موارد، معامله معارض نیز در فروش مال در اموال مشاع وجود دارد. براساس ماده ۱۱۷ قانون ثبت، فروش مال مشاع در صورتی معامله معارض خواهد بود که در مرحله اول با سند عادی به شخصی و سپس در مرحله دوم با سند رسمی به شخص دیگر صورت گیرد. در این حالت، معامله دوم باید حتماً با سند رسمی صورت گیرد.
لازم به ذکر است که در معامله معارض، فروشنده در ابتدا مالک مال است و با انتقال به دیگری، مجدداً مال را به نفر دوم منتقل می‌کند، در حالی که در فروش مال غیر، مال اصولاً متعلق به فروشنده نیست.
انتقال خودرو غیر در جرم انتقال مال غیر
خودرو به عنوان یکی از اموال منقول به حساب می‌آید زیرا نقل و انتقال آن مستلزم خرابی مال نمی‌شود. در عوض، اموال غیر منقول مانند خانه قرار دارند که نقل و انتقال آنها مستلزم خرابی مال می‌باشد.
در صورتی که مالک خودرو خودروی دیگری را بدون اجازه صاحب آن به فروش برساند، مشمول جرم انتقال مال غیر می‌شود، به شرطی که خریدار از این موضوع آگاه باشد. در این صورت، خریدار به عنوان معاون جرم محسوب می‌شود.
لازم به ذکر است که مالک خودرو باید ظرف یک ماه پس از انتقال مالکیت خودرو، به خریدار اطلاع دهد. در غیر این صورت، مالک خودرو نیز به عنوان مجرم شناخته می‌شود و مشمول جرم انتقال مال غیر خودرو می‌شود.
اثبات مالکیت در جرم انتقال مال غیر
در فروش مال غیر، اثبات مالکیت برای صاحب اصلی ملک فروخته شده بسیار مهم است، زیرا باید بتواند ملک خود را پس گرفته و از فروشنده شکایت کند. برای این منظور، مالک می‌تواند با تنظیم شکایتیه، ادعای خود را اثبات کند و سند مالکیت را به عنوان دلیل و مستند ضمیمه کند.
در صورتی که سند مالکیت رسمی باشد، دارای قدرت اثباتی بالاتری است، اما این به معنای این نیست که سند عادی از ارزش خود کاسته شود. همچنین، اگر مالکیت ملک بر اساس دیگر مدارکی مانند قرارداد، دادخواست و غیره اثبات شده باشد، نیز می‌تواند به عنوان مستند و مدرک برای شکایت و اثبات مالکیت استفاده شود.
در کل، برای اثبات مالکیت در فروش مال غیر، استفاده از تمام مدارک و مستندهای مربوط به مالکیت ملک، از جمله سند مالکیت، قرارداد و دادخواست و غیره، می‌تواند مفید واقع شود.
در صورتی که مالک مال غیر از وقوع انتقال غیرقانونی مال خود آگاه شود، باید بلافاصله به وکیل دادگستری مراجعه تا با تنطیم شکواییه درست و ثبت آن در دادگستری از اقدامات بعدی جلوگیری نماید . برای این منظور، باید شکایت خود را به صورت کتبی در قالب شکواییه تنظیم کرده و مدارک و مستندات مربوط به مالکیت مال خود را در این شکواییه پیوست کنید.
همچنین، برای راحتی در پیگیری شکایت، میتوانید نیز نسبت به ثبت شکایت در سامانه ثنا اقدام کنید.
در ماده 1 قانون مجازات انتقال و فروش مال غیر، مجازات فروش مال غیر مشخص است. با این حال، بر اساس ماده یک قانون مجازات در ارتباط با انتقال و فروش مال غیر مصوب پنجم فروردین 1308، کسی که با آگاهی از اینکه مال غیر است، به نحوی از انحا عینا یا منفعتا بدون مجوز قانونی آن را به دیگری منتقل کند، به عنوان کلاهبردار شناخته می شود.
بنابراین، فروشنده مال غیر بر اساس قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتکاب جرایمی مانند اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367، به مجازات کلاهبرداری محکوم می شود. این مجازات شامل حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده و رد مال به صاحبش می باشد. همچنین، اگر فروشنده مال غیر کارمند دولت باشد، به انفصال ابد از خدمات دولتی نیز محکوم خواهد شد.
لازم به ذکر است که در صورت تخفیف مجازات، مجازات تخفیف یافته نباید کمتر از یک سال باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره می توانید با وکیل پایه یک دادگستری شهر رشت تماس حاص فرمایید .
لیست بهترین وکلای شهرستان رشت و گیلان
جهت ارتباط با وکلای خبره در رشت بنابرموضوع به لینک های زیر مراجعه کنید
لیست وکیل بهترین وکیل ملکی ر رشت
لیست بهترین وکیل ضرب و جرح در رشت
لیست بهترین وکیل قراداد پیش فروش آپارتمان در رشت
لیست بهترین وکیل ارث و میراث در رشت
لیست بهترین وکیل مواد مخدر در رشت
لیست بهترین وکیل کلاهبرداری و فروش مال غیر در رشت
لیست بهترین وکیل روابط نامشروع در رشت
لیست بهترین وکیل جرایم اینترنتی در رشت
لیست بهترین وکیل تصادفات و دیه در رشت
