دعاوی خانواده / مقالات

مهریه و مطالبه و اجرای آن

منتشر شده می 24, 2023 · بروزرسانی شده فوریه 7, 2025

مهریه، یک پرداخت مالی است که برای زن در زمان عقد ازدواج تعیین می‌شود و به عنوان یکی از حقوق زنان در ازدواج در قانون ایران تعریف شده است. در صورتی که طلاق رخ دهد، مطالبه و اجرای مهریه به عنوان یکی از حقوق زنان برای حمایت از آنها انجام می‌شود.

مطالبه و اجرای مهریه به معنای دریافت پرداختی مالی از طرف شوهر به زن است. این پرداخت معمولاً در زمان عقد ازدواج توافق و تعیین می‌شود و شامل مبلغی است که شوهر به عنوان مالیات بر درآمد در سال مالی پرداخت می‌کند. مهریه به عنوان یک حق قانونی برای زن در قانون مدنی ایران تعریف شده است و باید به زن پرداخت شود در صورتی که شوهر از این پرداخت مستثنی نشود.

بیشتر بدانید

مشاوره حقوقی_وکالت تخصصی

مطالبه و اجرای مهریه بعد از بروز طلاق و جدایی ازدواجی انجام می‌شود. برای مطالبه و اجرای مهریه، زن باید به دادگاه مراجعه کند و با ارائه مدارک و شواهد مبنی بر وجود توافق در مورد مهریه، از شوهر خود مطالبه کند. در صورتی که شوهر از پرداخت مهریه با خودداری کند، زن می‌تواند از طری دادگاه خواست پرداخت مهریه را به اجرا درآورد. در این صورت، دادگاه به شوهر دستور پرداخت مهریه را خواهد داد و در صورتی که شوهر هنوز هم از پرداخت مستثنی باشد، دادگاه از طریق رسمیت دادن حکم خود می‌تواند به محل کار و دارایی شوهر دسترسی داشته باشد و از آنها برای پرداخت مهریه استفاده کند.

مهریه را می‌توان به چند طریق مطالبه کرد:

مطالبه مهریه به صورت توافقی و خصوصی: در برخی موارد، زوجین می‌توانند در زمان عقد ازدواج توافق کنند که مهریه به چه صورتی پرداخت خواهد شد. این توافق می‌تواند شامل نوع و میزان پرداخت، زمان پرداخت و شرایط محاسبه ارزش دارایی‌های غیرنقدی باشد.
مطالبه مهریه به صورت داوطلبانه توسط شوهر: در برخی موارد، شوهر ممکن است بدون نیاز به مطالبه از سوی زن، پرداخت مهریه را به صورت داوطلبانه انجام دهد. این امر معمولاً در صورتی رخ می‌دهد که شوهر به زن خود احترام می‌گذارد و می‌خواهد با پرداخت مهریه، به تعهدات خود در قبال زن پایبند باشد.
مطالبه مهریه توسط زن از طریق دادگاه: در صورتی که شوهر از پرداخت مهریه به زن مستثنی باشد، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و از شوهر خود مطالبه کند. در این صورت، باید مدارک و شواهد مبنی بر وجود توافق در مورد مهریه را به دادگاه ارائه کند. در صورتی که دادگاه متوجه شود کند که مهریه باید پرداخت شود، می‌تواند به شوهر دستور پرداخت مهریه را بدهد و در صورتی که شوهر هنوز هم از پرداخت مستثنی باشد، دادگاه از طریق رسمیت دادن حکم خود می‌تواند به محلکار و دارایی شوهر دسترسی داشته باشد و از آنها برای پرداخت مهریه استفاده کند.

در کل، مطالبه مهریه می‌تواند به صورت توافقی و خصوصی، داوطلبانه توسط شوهر و یا توسط زن از طریق دادگاه انجام شود. در هر صورت، باید به توافقی در مورد نوع پرداخت و شرایط آنرسیدگی کرد و در صورتی که به مشکلی برخوردید، بهتر است با استفاده از خدمات حقوقی مشورت کنید.

مهریه می‌تواند به صورت نقدی و یا غیرنقدی پرداخت شود و شرایط پرداخت باید در توافق قرار داده شده باشد. در صورت پرداخت غیرنقدی، باید مشخص شود چگونه ارزش دارایی‌ها محاسبه می‌شود و در چه زمانی به زن تحویل داده می‌شود. در برخی موارد زنان ترجیح می‌دهند که مهریه به صورت غیرنقدی پرداخت شود، اما در برخی موارد شوهران ترجیح می‌دهند که مهریه به صورت نقدی پرداخت شود. در هر صورت، مهریه باید در توافق قرار داده شده باشد و به عنوان یکی ازحقوق زنان در ازدواج، شرایط پرداخت باید در توافق قرار داده شود. مهریه می‌تواند به صورت نقدی و یا غیرنقدی پرداخت شود و در صورت پرداخت غیرنقدی باید مشخص شود چگونه ارزش دارایی‌ها محاسبه می‌شود و در چه زمانی به زن تحویل داده می‌شود.

برای مطالبه و اجرای مهریه، باید به نکات زیر توجه کرد:
1- ثبت توافق: برای اجرای مهریه، بهتر است قبل از عقد ازدواج، توافق در مورد مهریه به صورت رسمی ثبت شود. این کار می‌تواند پس از بروز طلاق یا جدایی که ازدواج را به پایان می‌رساند، به هر دو طرف کمک کند که به راحتی از حقوق خود استفاده کنند.

2- مهلت پرداخت: مهلت پرداخت مهریه باید در توافق مشخص شده باشد و طرفین باید به آن توجه کنند. در صورتی که هر یک از طرفین عقد ازدواج نسبت به پرداخت مهریه تأخیر داشته باشند، طرف دیگر می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و اجرای مهریه را مطالبه کند.

3- شرایط پرداخت: شرایط پرداخت مهریه باید در توافق مشخص شده باشد. به عنوان مثال، ممکن است هر طرف برای پرداخت مهریه به شرایط خاصی نیاز داشته باشد، مانند پرداخت مهریه به صورت اقساط، پرداخت مهریه پس از رسیدن به یک شرط خاص یاپرداخت مهریه به صورت معوق. این شرایط باید در توافق مشخص شده و قابل فهم باشند.

4- نوع پرداخت: نوع پرداخت مهریه نیز باید در توافق مشخص شود. مهریه می‌تواند به صورت نقدی یا غیرنقدی (مانند خودرو، املاک و …) پرداخت شود.

5- بررسی شرایط: در صورتی که توافق در مورد مهریه به صورت رسمی ثبت نشده باشد، باید شرایط پرداخت مهریه را با دقت بررسی کرد و در صورت نیاز با استفاده از خدمات حقوقی، برای مطالبه مهریه اقدام کنید.

6- مهلت برای مطالبه: برای مطالبه مهریه، قانون برای مهلت مطالبه تعیین کرده است. در ایران، طرفی که حق دریافت مهریه را دارد، می‌تواند در مدت یک سال از تاریخ اعلام طلاق یا جدایی، به دادگاه مراجعه کند و مهریه را مطالبه کند. در صورتی که این مدت گذشته باشد، طرفی که حق دریافت مهریه را دارد، نمی‌تواند از این حق استفاده کند.

7- تحویل مالی: در صورتی که مهریه به صورت غیرنقدی پرداخت شود، باید توافق شود که کیفیت و موجودی کالاها چگونه است. همچنین، باید توافق شود که کالاها به چه صورتی به طرف حقوقی پرداخت شود و آیا این پرداخت به صورت نقدی یا غیرنقدی صورت می‌گیرد. در صورتی که پرداخت به صورت غیرنقدی صورت می‌گیرد، باید تحویل مالی صورت گیرد و کالاها باید به شرایط توافق شده تحویل داده شوند.

باید دقت نمود که دعاوی خانواده اگرچه به ظاهر ساده بنظر می رسند اما بدلیل برخورداری از برخی قواعد ریز و همچنین نقش قاضی دادگاه در تشخیص تصمیم درست لذا توصیه می گردد حتما چنین دعاوی را با مشارکت وکیل پایه یک دادگستری پیش برده تا بهترین نتیجه را تحصیل نماید .