حقوقی / مقالات

قرارداد و شرایط فسخ آن

منتشر شده ژوئن 1, 2023 · بروزرسانی شده فوریه 7, 2025

فسخ قراداد چگونه است ؟ خیار فسخ چیست ؟ انواع خیار فسخ قرارداد

فهرست مطالب

قرارداد و شرایط فسخ آن:

ماده 183 قانون مدنی قرارداد را به عنوان تعهد یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر به امری که مورد قبول آنها باشد، تعریف می‌کند. هر چه که طرفین در قرارداد توافق کنند، مادامی که با قوانین مربوطه همخوانی داشته باشد، قابل حمایت است. بنابراین، اگر یکی از طرفین به تعهداتش عمل نکند، می‌تواند از طریق مراجع قضایی این مسئله را پیگیری کند.

انواع دیگر قراراداد

علاوه بر این، قراردادهابه دو دسته معین و غیرمعین تقسیم می‌شوند. قراردادهای معین شامل تعهداتی هستند که قبلاً پیش بینی شده‌اند، مانند عقد اجاره، بیع و صلح. قراردادهای غیرمعین هم به تعهداتی اشاره دارند که در آینده ممکن است به وجود بیایند، مانند قرارداد عدم افشا و عدم رقابت.

مفهوم فسخ قرارداد

در حقیقت فسخ قرارداد به معنای خاتمه دادن قرارداد توسط طرفین یا شخص ثالث است. به عبارت دیگر، در صورتی که یکی از طرفین یا هر دوی آنها یا شخص ثالث قرارداد را خاتمه دهند، قرارداد فسخ شده و دیگر اعتباری ندارد. این موضوع بسیار مهم است زیرا تمامی جزئیات فسخ قرارداد در قانون مدنی تعریف شده اند و طرفین باید قبل از تنظیم قرارداد، در مورد این موضوعات آگاهی کافی داشته باشند. در کل، توضیحات این متن مربوط به تعریف قرارداد، دسته‌بندی قراردادها، حقوق و تعهدات طرفین و همچنین فسخ قرارداد است.

بیشتر بدانید :

مشاوره حقوقی –وکالت تخصصی

مجربترین وکیل قراردادها رشت-گیلان

مجربترین وکیل دعاوی امور حسبی

مجربترین وکیل خانواده رشت-گیلان

مجربترین وکیل قراراداد تجاری رشت-گیلان

مجربترین وکیل کیفری رشت

وکیل پیش فروش آپارتمان

حین تنظیم قراداد:

دو روش فسخ قرارداد:

در روش اول، فسخ قرارداد به موجب تصریح حق فسخ در قرارداد انجام می‌شود. به عنوان مثال، طرفین قرارداد می‌توانند در آن حق فسخ در زمان مشخصی را برای خود یا شخص ثالث در نظر بگیرند. همچنین، می‌توانند حق فسخ در صورت عدم انجام تعهدات را در قرارداد درج کنند. در این صورت، باید مدت زمان فسخ در قرارداد تعیین شود؛ در غیر اینصورت، شرط و بیع هر دو باطل خواهند بود.

در روش دوم،

باید دقت کرد که فسخ قرارداد به موجب حکم قانون انجام می‌شود. در برخی موارد، قانون به طرفین حق فسخ قرارداد را می‌دهد، به دلیل ضرر و زیانی که ممکن است به طرفین وارد شود. در این صورت، نیازی به تصریح حق فسخ در قرارداد نیست و شخص متضرر می‌تواند بر اساس حکم قانون، قرارداد را فسخ کند. به عنوان مثال، در صورتی که خریدار یک خودروی دست دوم، بعد از خرید، متوجه عیب فاحش در خودرو شود، قانون به او حق فسخ قرارداد را می‌دهد.

در کل، در هر دو روش فسخ قرارداد، باید موجبات فسخ قرارداد در قرارداد تعیین شده باشد و یا بهمانطور که در متن گفته شد، باید بر اساس حکم قانون باشد. همچنین، در روش اول، مدت زمان فسخ قرارداد باید در قرارداد تعیین شده باشد؛ در غیر اینصورت، شرط و بیع هر دو باطل خواهند بود. در هر دو روش، طرفین قرارداد باید به موجبات فسخ قرارداد در قرارداد توجه کنند و این موضوع را در نظر بگیرند.

خیار فسخ قرارداد به معنی اختیاری است که به طرفین قرارداد برای فسخ قرارداد در صورت وقوع شرایط خاص داده می‌شود. در این متن، نوعی از خیارهای فسخ قرارداد به شرح زیر توضیح داده شده است:

انواع خیارات فسخ

1_ خیار مجلس: در قراردادهای بیع، هر یک از طرفین در صورت حضور در مجلس قرارداد و تا زمانی که آنجا را ترک نکرده باشد، حق فسخ قرارداد را دارد.

3_ خیار حیوان: در قراردادهای بیع حیوان، خریدار سه روز از زمان انعقاد قرارداد را برای فسخ قرارداد دارد، در صورتی که متوجه عیبی در حیوانشود که قبلاً مشخص نبوده است.

3_خیار تأخیر ثمن: در قراردادهای بیع، در صورتی که زمان پرداخت یا تحویل کالا مشخص نشده باشد و هیچ یک از طرفین پس از سه روز از تاریخ عقد، اقدام به پرداخت یا تحویل نکنند، فروشنده حق فسخ قرارداد را دارد.

4_ خیار رؤیت و تخلف از وصف: در قراردادهای بیع، در صورتی که خریدار مالی را بدون دیدن و تنها با شنیدن اوصاف آن معامله کرده باشد و بعد از تنظیم قرارداد مال مورد معامله دیده شده و دارای اوصاف ذکر شده نباشد، خریدار حق فسخ قرارداد را دارد.

5_ خیار غبن:

در صورتی که یکی از طرفین معامله قیمت مال مورد معامله را بیش از ارزش واقعی آن تعیین کرده باشد، خریدار حق فسخ قرارداد را دارد.

6_خیار تدلیس: در صورتی که یکی از طرفین با عملیاتی دیگری مثل تزویر، شخص دیگر را فریب داده و خریدار می‌دانست کالا دارای ویژگی خاصی نیست، خریدار حق فسخ قرارداد را دارد.

7_ خیار عیب: در صورتی که پس از عقد، مشخص شود که مال مورد معامله دارای عیب بوده است، خریدار مختار است که ارش (تفاوت قیمتی بین کالای سالم و معیوب) را بگیرد و یا حق فسخ قرارداد را داشته باشد.

8_خیار تبعض صفقه: در صورتی که قسمتی از معامله صحیح و قسمت دیگر باطل باشد، مشتری حق فسخ کل معامله را یا قبول کردن بخش صحیح معامله و دریافت مبلغ پرداختی بخش باطل را دارد.

9_خیار تعذر تسلیم: در صورتی که مالی که فروخته شده، قابل تسلیم شدن به مشتری نباشد، فروشنده حق فسخ قرارداد را دارد.

10_ خیار شرکت: در صورتی که قسمتی از مال مورد معامله متعلق به دیگرطرفی باشد و آن طرف به فسخ قرارداد موافقت کند، خریدار حق فسخ قرارداد را دارد.

لازم به ذکر است که خیارهای فسخ قرارداد ممکن است در قراردادهای مختلف متفاوت باشند و باید با دقت مطالعه شوند. همچنین، در برخی موارد، فسخ قرارداد توسط یکی از طرفین ممکن است به تعویق افتاده و نیاز به داوری یا مراجعه به دادگاه داشته باشد.

آثار فسخ قرارداد:

نکته مهم آنکه آثار فسخ قرارداد به معنی انحلال و از بین رفتن قرارداد است و تاثیر آن در آینده خواهد بود، به این معنی که از زمان فسخ معامله، طرفین نیازی به انجام تعهداتی که در آینده داشته اند ندارند و فسخ، تعهدات طرفین نسبت به آینده را از بین خواهد برد.

همچنین، پس از اعلان فسخ قرارداد، رابطه قراردادی طرفین قطع خواهد شد و هر یک از طرفین معامله باید آنچه که از دیگری گرفته است را به او بازگرداندو در صورت عدم تحویل یا پرداخت پس از اعلان فسخ، طرف متخلف مسئول خسارت خواهد بود.

در مورد افزایش قیمت مال مورد معامله در زمان فسخ، باید گفته شود که خریدار تا زمان فسخ، مالک عین و منافع مال مورد معامله است و بعد از فسخ، منافع متصله یعنی همان افزایش قیمت مال برای او نخواهد بود.

در مورد مدت زمان فسخ قرارداد نیز، باید گفت که برای برخی از خیارهای فسخ، مانند خیار مجلس و خیار حیوان، اعمال حق فسخ فوری است و باید در حین معامله اعمال شود. در مورد باقی خیارهای دیگر، مدت زمان اعمال حق فسخ بر اساس عرف و شرایط خاص هر قرارداد تعیین می‌شود. با این حال، نباید به گونه‌ای عمل شود که عدم استفاده از حق فسخ به معنای پایبندی به قرارداد باشد، چرا که در چنین شرایطی دادگاه حکم به فسخ نخواهد داد.

در صورتی که فسخ قرارداد به خسارتی برای دیگری منجر شود و این موضوع در قرارداد تصریح شده باشد یا بر اساس حکم قانون، خسارت وارده قابل مطالبه خواهد بود.لازم به ذکر است که هر قرارداد ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشد و به همین دلیل، برای تعیین مدت زمان فسخ و تاثیرات آن باید به شرایط خاص هر قرارداد توجه کرد و در صورت لزوم، با مشورت متخصصین حقوقی اقدام به اعمال حق فسخ کرد.

پرداخت خسارت برای فسخ قرارداد در چند حالت قابل مطالبه است:

در مورد اول، در صورتی که شخصی برای خود حق فسخ را در نظر گرفته باشد، می‌تواند در قرارداد بندی قید کند که اگر قرارداد در مدت مقرر فسخ شود، طرف مقابل مبلغی به عنوان خسارت قراردادی پرداخت کند.

مورد دوم، در قراردادی که برای مدت موقت منعقد شده است، می‌توان برای فسخ قرارداد قبل از موعد، بندی قید کرد که در صورت فسخ قرارداد، طرف مقابل می‌تواند مبلغی را بهعنوان خسارت برای فسخ قرارداد دریافت کند. به عنوان مثال، در قرارداد اجاره‌ای که برای یک سال منعقد شده است، می‌توان بندی قید کرد که در صورت فسخ قرارداد قبل از پایان سال، مالک می‌تواند مبلغی به عنوان خسارت برای فسخ قرارداد دریافت کند.

در مورد سوم، اگر فسخ قرارداد به دلیل مغبون شدن شخص، وجود عیب در مال مورد معامله، یا تدلیس و فریب شخص دیگر ایجاد شده باشد، شخص می‌تواند علاوه بر فسخ، خسارت وارده به خود را نیز مطالبه کند.

همچنین، در صورتی که در قرارداد،ماده‌ای برای رعایت هریک از مندرجات قراردادی قید شده باشد و شخص مقابل این مندرجات را رعایت نکند، فرد می‌تواند وجه التزام به موجب ماده 230 قانون مدنی را به عنوان خسارت برای خود در نظر بگیرد. به این معنی که شخص می‌تواند در صورت عدم رعایت هریک از مندرجات قراردادی، مبلغی را به عنوان وجه التزام از طرف مقابل دریافت کند.

در هر صورت، میزان خسارت قابل مطالبه برای فسخ قرارداد بستگی به موارد و شرایط خاص هر قرارداد دارد و باید با توجه به آنها تعیین شود.

مراحل فسخ قرارداد و طریقه فسخ آن:

اولین نکته‌ای که باید در مورد فسخ قرارداد بدانیم، این است که فسخ حقی یک طرفه است و تنها لازمه آن اراده یک طرف قرارداد است. با این حال، در برخی موارد، طرف دیگر ممکن است فسخ را نپذیرد و به عنوان مثال اگر پول یا مالی را در ازای تعهدی گرفته باشد، حاضر به بازپرداخت آن نشود. در این صورت، شخصی که خواهان فسخ قرارداد است، باید اظهارنامه‌ای ارسال کند و مراتب فسخ را به طرف دیگر اعلامنماید.

پس از اعلام فسخ قرارداد به طرف دیگر، شخص می‌تواند تقاضای تنفیذ فسخ را تحت قالب دادخواست فسخ قرارداد از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه ارائه کند. در صورتی که دادگاه پس از بررسی موارد، حکمی برای تنفیذ فسخ صادر کند، قرارداد بدون حکم دادگاه قابل فسخ نخواهد بود.

در مجموع، برای فسخ قرارداد، اراده یک طرف کافی است، اما در بعضی موارد، طرف دیگر ممکن است فسخ را نپذیرد و در این صورت، شخص باید برای تنفیذ فسخ، به دادگاه مراجعه کرده و دادخواست فسخ قرارداد را ارائه دهد.

در هر صورت، برای فسخ قرارداد، موارد خاص و شرایطی وجود دارد که باید بررسی شود و برای آنها راه‌حل‌های مناسب انتخاب شود. همچنین، در صورتی که قراردادی مدت‌دار باشد، ممکن است شرایط و موارد فسخ آن مشخص شده باشد و باید با توجه به آنها اقدام شود. در هر صورت، برای فسخ قرارداد، ارسال اظهارنامه و تنفیذ فسخ توسط دادگاه یکی از مراحل اساسی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

کلام انتهایی:

گروه حقوقی وکلای حق پندار با مشارکت و همکاری وکلای پایه یک دادگستری ، شرایطی فراهم آورده تا شما بهره مندی از خدما حقوقی این عزیران ، بهترین و دقیقترین قرارداد با بهترین ضمانت اجرا را تنظیم و منعقد نماید. ضمن اینکه وکلای پایه یک حق پندار با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری همراه شما در طرح دعوا و دفاع از آن در محاکم دادگستری بوده تا بهترین نتیجه را برای شما به ارمغان آورد.

با ما در تماش باشید:

داریوش صالحی

آقای داریوش صالحی وکیل پایه یک دادگستری و مشاوره حقوقی، دارای پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری رشت به شماره 876 و فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران می باشد. اعتقاد ایشان بر حفظ حقوق موکل با تکیه بر علمی ترین دفاع توامان با حفظ رعایت اخلاق حرفه ای است که توانسته اند کارنامه درخشانی از خود برجای گذارند.

بررسی سوابق و حکم های دریافتی در پرونده های مهم موئد این مهم است. عمده تخصص ایشان به شرح ذیل بوده و اگر شما به دنبال وکیل معتمد و با تجربه در شهر رشت هستید می توانید با تعیین وقت و همانگی به دفتر اشان مراجعه و اعطای وکالت نمایید.

حوزه فعالیت وکیل پایه یک داریوش صالحی عبارتند از :

پرونده های ملکی مانند: (الزام له تحویل ملک، خلع ید، الزام به تنظیم سند رسمی، ، الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی، ابطال قرارداد، رفع تصرف عدوانی، فروش ملک مشاع، تخلیه ملک تجاری، دعوای تعدیل اجاره بها و …)
پرونده های حقوقی من الجمله: (چک، سفته، اجرت‌المثل ایام تصرف، تخلیه و اجور معوقه، الزام به تنظیم سند رسمی، سرقفلی، ابطال و یا فسخ قراردادها و یا اسناد رسمی، دعاوی بانکی، قرارداد مشارکت در ساخت، پیش فروش آپارتمان، ابطال رای داوری و دعاوی مرتبط به ارث و …)
پرونده های کیفری با موضوعات (جعل، استفاده از سند مجعول، کلاهبرداری، خیانت در امانت، شرب خمر، مواد مخدر، سرقت، رابطه نامشروع و زنا، فروش مال غیر و..)
پرونده های خانواده از جمله: (مهریه، تمکین،ترک انفاق، نفقه زوجه و فرزند، اجرت المثل ایام زوجیت، طلاق از سوی زوج یا زوجه،طلاق توافقی، استرداد جهیزیه، ملاقات فرزند، الزام به ثبت ازدواج و …)

برای اعطای وکالت و مشاوره به وکیل پایه یک آقای داریوش صالحی یکی از وکلای خوب رشت می توانید با شماره های ذیل تماس و تعیین وقت نمایید.

حضور در دفتر: (صبح) از ساعت 9 لغایت 14( الزاما با تعیین وقت قبلی )
حضور در دفتر: (بعد از ظهر) از ساعت 17

شماره تماس: 09115000134

آدرس دفتر: رشت، میدان لاکانی (دفاع مقدس)، ابتدای بلوار حافظ، بالای بانک رفاه، عمارت لاکانی، طبقه دوم، واحد 6

انسیه یوسف پور

سرکار خانم یوسف پور از وکلای باسابقه رشت می باشند که عمده تخصص ایشان در زمینه پرونده های طلاق و مهریه، پرونده های کیفری و ملکی است. دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی بوده و در کانون وکلای دادگستری گیلان عضو هستند. خانم یوسف پور با ارائه راه حل های کاربردی موفقیت های قابل توجهی را کسب نموده اند که موجب رضایتمندی موکلین شده است.

ایشان به عنوان یکی از وکلای خبره در رشت در زمینه پرونده های ملکی همچون اثبات مالکیت، خلع ید و …، در پرونده های کیفری همچون کلاهبرداری، سرقت، روابط نامشروع و … و همینطور در دعاوی خانوادگی بسیار حاذق هستند.

جهت اعطای وکالت و بهره مندی از خدمات وکالت و مشاوره خانم انسیه یوسف پور با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

شماره تماس: 09112909434
آدرس دفتر: رشت، میدان لاکانی، ابتدای بلوار حافظ، جنب بانک رفاه، عمارت لا کانی، طبقه دوم، واحد

سرکار خانم انسیه یوسف پور وکیل پایه یک دادگستری

عضو کانون وکلای دادگستری گیلان ، دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان ،

09112909434

آدرس دفتر ما :

گیلان-رشت-میدان لاکانی-ابتدای بلوار حافظ-بالای بانک رفاه_عمارت لاکانی-طبقه دوم –واحد 6

روز و ساعت حضور :

کل روزهای هفته به جر سه شنبه ها وتعطیلات

ساعت 17 الی 22

مطالب مرتبط دیگر :

دعوای اثبات مالکیت