عقد هبه چیست ؟ چگونه یک قرارداد هبه منعقد کنیم ؟

منتشر شده مارس 15, 2023 · بروزرسانی شده فوریه 7, 2025

عقد هبه چیست ؟ چگونه یک قرارداد هبه منعقد کنیم ؟

عقد هبه چگونه عقدی است ؟

فهرست مطالب

بنابر دانش حقوقی و قوانین موجود عقد هبه به لحاظ ماهوی از زمره اعمال حقوقی دو طرفه قرار می گیرد . یعنی از دسته عقد و توافق است که در آن دو طرف وجود داشته و متشکل از ایجاب و قبول است.

در حقیقت هبه عقدی است که در آن یکی از طرفین بصورت رایگان مال یا ملکی را به طرف دیگر اهدا می کند بدون آنکه از طرف مقابل انتظار گرفتن مالی داشته باشد.

واهب و متهب

به شخصی که مال خود را به رایگان له دیگری می دهد را “واهب ” و طرف مقابل که مال به تملکش در می آید را “متهب ” می گویند.

و به مالی که مورد عقد هبه قرار می گیرد، “عین موهوبه” اطلاق می شود.

به لحاظ ماهوی عقد هبه دارای ویژگی های زیر است

شرط ص حت عقد هبه

از جمله شرایط صحت و درستی عقد هبه، علاوه بر قبول، ایجاب، تحقق قبض است. تا زمانی که عین موهوبه به قبض متهب در نیامده عقد هبه محقق نشده است. بادی دقت نمود که واهب باید مالک مالی باشد که به هبه می دهد.

عقد هبه لازم است نه جایز

در ادبیات حقوقی عقد لازم به عقدی گفته می شود که طرفین بدون دلیل حق برهم زدن آن را نداشته و نسبت به کلیه آثار و شرایط آن ملزوم و مکلف هستند.

در مقابل عقد جایز نیز عقدیست که هر یک از طرفین در هر زمانی می تواند ان را برهم زده و از بار مسئولیت از تاریخ بر هم زدن شانه خالی نماید.

در حقوق ایران در خصوص لازم یا جایز بودن عقد هبه اختلاف نظر وجود دارد و در ماده 805 قانون مدنی عقد هبه بنظر می رسد که قانونگذار ان را از دسته عقود لازم قرار داده و جز در موارد خاص عقد هبه قابل رجوع نبوده و الزام آور است.

آیا شرط عوض در هبه امانپذیر است؟

برخلاف تصور درج شرط عوض در عقد هبه موجب تغییر ماهیت آن نخواهد شد . اگر چه در این رابطه بین علمای حقوق اختلاف نظر وجود داشته ودارد اما بنابر قول اکثریت درج شرط عوض تاثیری در ماهیت عقد هبه نداشته و ان را از زمره عقود رایکان خارج نمی کند زیرا شرط عوض، جنبه فرعی داشته که خارج از ارکان صحت عقد تلقی می شود.

مورادی قابل رجوع بودن عقد هبه

از جمله مواردی که بنابر آن عقد هبه قابل رجوع است در ماده ۸۰۳ قانون مدنی آمده است.

در حقیقت علیرغم به لازم به بودن عقد هبه، بعد از قبض و تا زمانی که عین موهوبه باقی است، واهب می تواند از هبه رجوع کند.

مگر در شرایط زیر که به هیچ وجه هبه قابل رجوع نمی باشد.

الف _ در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.

ب_ در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.

پ_ در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شده خواه قهراٌ، مثل این که متهب به واسطه فلس محجور شود خواه اختیاراٌ، مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود.

ج_ در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.

کلام آخر

در حقیقت عقد هبه بوده و به دلیل تسامحی بودن از دسته عقود با احکام و شرایط ویژه است. که تنظیم و انعقادآن بدون در نظر گرفتن جنبه های حقوقی می تواند منجر به مشکلات حقوقی هنگفت در آینده شود زیرا شرایط اقتصادی امروز و افزایش روز به روز ارزش اموال منجر به بروز مشکلاتی در آینده خواهد شد .

بعنوان مثال بعد از اینکه شما مالی را به عقد هبه از شخصی دریافت کردید ممکن است در آن ساختمانی احداث نمایید . بعد از گذشت سالها واهب یا فرزندان ان بنابر دلایل قانونی خواستار اخراج شما از مال موهوبه شده و اقدام به بازپسگیری مال مذکور از شما باشند.

لذا توصیه می شود در تنظیم قراردد یا دفاع از چنین پرونده هایی با وکلای مجرب گیلان و رشت از جمله وکلای گروه حقوقی حق پندار مشاوره و همکاری داشته باشید.

جهت گرفتن وقت مشاوره و اعطای وکالت با وکلای پایه یک دادگستری رشت با شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید

.
01332262938
09115000134
آدرس

:
گیلان_رشت_میدان لاکانی (دفاع مقدس) _ابتدای بلوار حافظ_بالای بانک رفاه _عمارت لاکانی_طبقه دوم _واحد شش